Debat over toekomst van hoger onderwijs in onze provincie is van de week in het Vlaams Parlement gestart
Vergroten universiteiten hun greep op onze hogescholen ?
BRUGGE/KORTRIJK Worden de academisch gerichte bachelor- en masteropleidingen aan onze hogescholen straks ingenomen door Leuvense en Gentse universiteit ? Hoe groot is de kans dat die afdelingen op termijn verhuizen naar Gent of Leuven ? ,,Die kans is absoluut miniem, maar we willen in een maatschappelijk debat daarover nu toch de bakens uitzetten zoals wij dat zien”, zeggen Jan Durnez en Sabine Poleyn, allebei West-Vlaamse volksvertegenwoordigers voor CD&V in het Vlaams Parlement.
De voorbije jaren zijn nogal wat mensen – niet alleen politici, maar ook ondernemers en mensen van vak- en beroepsverenigingen – in debat gegaan over de toekomst van het hoger onderwijs in onze provincie. In vergelijking met de rest van Vlaanderen zijn er in West-Vlaanderen verhoudingsgewijs nog altijd opvallend minder jongeren die universiteit volgen. Het aantal West-Vlamingen dat hoger niet-universitair onderwijs volgt, is dan weer opmerkelijk hoger dan elders. En… nogal wat hoger opgeleide jongeren blijven na hun studie weg uit de provincie. Dat is de zogenoemde braindrain : talentvolle jongeren die onze provincie verlaten en voor werk en wonen naar de omgeving van Gent, Antwerpen of Brussel trekken.
Vorig jaar heeft gouverneur Paul Breyne een soort van West-Vlaamse ‘staten-generaal’ bijeengeroepen om de strijd tegen die braindrain te gaan voeren.
Maar intussen evolueert het hoger onderwijs in een razend tempo en de structuur zoals we die nu kennen, zal moeten worden bijgestuurd. Onze hogescholen bieden bachelor- en masteropleidingen aan. Er is een onderscheid tussen professionele bachelors en academische bachelors enerzijds en masters anderzijds. Voorbeelden van professionele bacheloropleidingen in West-Vlaanderen zijn verpleegkunde, bedrijfsmanagement, kleuteronderwijs, sociaal werk, luchtvaart, hotelmanagement etc. Voorbeelden van academische bachelors zijn revalidatiewetenschappen en kinesitherapie, industriële wetenschappen en technologie en de bachelor-opleidingen aan de KU Leuven campus Kortrijk bijvoorbeeld.
Enkele masteropleidingen lopen nu aan de hogescholen. Aan de KHBO en Hogeschool West-Vlaanderen zijn dat bijvoorbeeld de masteropleidingen industriële wetenschappen en technologie.
Sabine Poleyn : ,,Maar intussen groeit de vraag wat er precies moet gebeuren met die academische hogeschoolopleidingen : moeten die opleidingen straks ‘geïntegreerd’ worden in de universiteiten ? Alle hogescholen zijn in een associatie verbonden met een universiteit. Zo maakt Hogeschool West-Vlaanderen deel uit van een associatie met de Universiteit Gent, terwijl Katho en KHBO met KU Leuven verbonden zijn. In andere landen is er geen onderscheid meer tussen professionele en academische bachelors. Daar is er alleen een tweeledige structuur : die van bachelor- en masteropleidingen. Om onze diploma’s internationaal vergelijkbaar te maken zullen we onze structuur dus moeten aanpassen.”
De samenwerking tussen hogescholen en universiteiten wordt hoedanook nog sterker in de toekomst. De hamvraag is wel onder welke vorm dat gebeurt. Gaan de universiteiten de academische opleidingen volledig op zich nemen ? En in welke structuur gebeurt dat ?
Sabine Poleyn : ,,De kans is klein natuurlijk dat de academische bachelor en de masters van onze hogescholen fysiek verhuizen naar Gent of naar Leuven. Daar zou niet alleen problemen geven qua sociale mobiliteit wat de studenten betreft, maar er is ook gewoon te weinig structuur en huisvesting om die West-Vlamingen daar comfortabel op te vangen. Maar is nog meer : door de verhuizing zou het probleem van de braindrain nog acuter worden. Maar zover komt het wellicht niet.”
Wat het wel wordt, is op dit ogenblik niet duidelijk en precies daarover willen Sabine Poleyn en Jan Durnez ook in onze provincie het maatschappelijk debat op gang brengen. Want het heeft natuurlijk ook met middelen te maken, onder meer voor wetenschappelijk onderzoek.
,,Dat onderzoek, dat universiteiten voeren, staat heel vaak voor fundamenteel onderzoek, terwijl de hogescholen bij ons vooral bewegen op het vlak van toegepast wetenschappelijk onderzoek. Dat kan nauwer aansluiten bij ons economisch netwerk dat hier, in West-Vlaanderen, meer nog dan elders vooral een kmo-netwerk is,” legt Sabine Poleyn uit.
In het Vlaams Parlement is van de week in de commissie onderwijs het debat over de toekomst van dat hoger onderwijs gestart.
Jan Durnez : ,,Er komen hoorzittingen, waar we ook mensen van de hogescholen aan het woord laten, ook studentenverenigingen en bijvoorbeeld ingenieursverenigingen. Tegen de zomer willen we alvast duidelijkheid over die toekomstige structuur en wij zullen er alles aan doen opdat die nieuwe structuur niet alleen transparant wordt, maar ook nauw aansluit bij ons economisch weefsel.”
(KVW 12-03-2010 Jan Gheysen)